مرد پولادین
یکم شهریورماه، مصادف است با سالروز شهادت مجاهد خستگیناپذیر و بنیانگذار ستاد دیه کشور، شهید اسدالله لاجوردی که در سال 1377 به دست منافقین کوردل ترور شد.
هرچند درباره شخصیت انقلابی و مردمی شهید لاجوردی در سالهای پس از شهادت او مطالبی گفته شده است ولی واقعیت این است که کمتر به این مرد مبارز، مجاهد و یک مسئول بااخلاص در تراز انقلاب اسلامی پرداخته شده است. از همین روی، برای آشنایی بیشتر با شخصیت شهید لاجوردی به سراغ آقای سید اسدالله جولایی از یاران و دوستان قدیمی این شهید و مدیرعامل ستاد دیه کشور رفتیم که در ادامه از نظر میگذرانید:
آقای جولایی در مورد شخصیت شهید لاجوردی، اظهار میکند: اعتقاد آقای لاجوردی در امر زندانبانی این بود در محل کنترلشدهای به دور از نظم و نظافت ظاهری چگونه میتوان گرایش به زیبایی و معنویت را مطالبه کرد. وی ادامه میدهد: دوره حضور شهید لاجوردی در دادستانی انقلاب اسلامی تهران و همچنین سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور که البته در آغاز فعالیت این مجموعه این نهاد در قالب شورای سرپرستی زندانها فعالیت داشت این برهههای حساس از مقاطع مهم کشورمان به حساب میآید. در این ایام علاوه بر کینهتوزی دشمنان خارجی، سرخوردگی عاملان معلومالحال داخلی از ناکامیشان در استقرار نظامی ضددینی شرایط کشور، نخستین و به قول آن نظریهپرداز فرانسوی وضعیت تنها انقلاب دینی جهان را با مخاطرات فراوانی همراه ساخت. سیاهنمایی ایادی بیگانه و دشمنان قسم خورده علیه شهید لاجوردی و اعوان معتقد وی، ارزش خدمات خالصانه شهید لاجوردی را در هدایت خیل کثیری از فریبخوردگان وطنی و همچنین برقراری امنیت در آن روزهای بحرانی، فراموشناشدنی کرده است.
رویکرد شهید لاجوردی اصلاحی و تعلیمی بود
مدیرعامل ستاد دیه کشور بیان میکند: هنگامی هم که این زجرکشیده زندانهای رژیم پهلوی خودش در راس زندانبانی کشور قرار گرفت؛ درواقع زمانی که در دادستانی انقلاب اسلامی وظیفه خطیرش را در برابر جریانهای معاند نظام و مخالفان پرکینه اسلام ایفا میکرد، کارهای وی همواره و با هر قشری که در برابرش قرار داشتند، با رویکرد اصلاحی و تعلیمی همراه بود. وظیفه خطیر مقابله با خیانتهای سیاه منافقین سنگدل قواعد خاصی داشت که بعضاً نگاه ارشادی شهید در همه مراحل از آن سلب نمیشد.
وی ادامه میدهد: اهتمام شهید در زندهنگهداشتن این نگرش و شیوه مقابله در قبال عدهای از افراد که حال بر حسب جهالت یا خیانت جذب این گروهها شده بودند، از سوی شهید لاجوردی در تمام احوال برقرار بود. در آن زمان ایران تازه از سختیهای معمول هر انقلابی در جهان، دمی آسوده بود و در آن روزگار به امنیت ملی بیش از هر امری نیاز داشت. درست در برابر این نیاز اما در مقابل بیمهری و دنائت جمعی از داخل شرایط را سخت و غیرقابلتحمل کرد. بغض و حقد دشمنان خارجی نسبت به جمهوری اسلامی از یک طرف و خباثت همکیشان خائن خودی از سوی دیگر، پیکر انقلاب نوپا را مجروح ساخته بود. در این اوضاع آنچه کشور بیش از هر زمانی به آن نیاز داشت، مدیریت این بحرانها بود. مدیریتی که به گواه تاریخ شهید لاجوردی از آن سربلند بیرون آمد.
روش اسلامی در مدیریت ندامتگاههای کشور
مدیرعامل ستاد دیه کشور اظهار میکند: یکی از ابعاد خدمت شهید لاجوردی در دوره دادستانی انقلاب اسلامی مرکز، نقش بسترساز ایشان برای توبه دادن ردههای میانی و هواداران خردهپای گروهکهای منافقین بود که در این حوزه نیز وی پرونده ماندگاری از خود به جا گذاشتهاند.
وی عنوان میکند: نه فقط در یک بُعد، بلکه روش مدیریتی این شهید در تمامی جوانب مدیریت ندامتگاههای کشور تلاش در اعمال یک روش اسلامی بود. وی به اطرافیان خود همواره تاکید داشتند که زندانبان باید رفتارش از معلم تعلیمیتر باشد. مخالف همیشگی شرارت و خشونت بودند و همواره بین مجازات الهی و تنبیههای فردی در راستای زندانبانی اسلامی در تعریف و عمل تفکیک قائل بود و تصریح داشت که شخص زندانبان باید در قبال محبوس تحت اختیارش مرز معینی بین مجازات تعیین شده از سوی شرع و قانون با دیگر تصمیمات شخصی و اقدمات کیفری و فردی قائل باشد.
مدیرعامل ستاد دیه کشور میافزاید: هنوز هم قبض روح از 17 هزار هموطن عادی و شهروند بیگناه ایرانی، به دست فرزندان ناخلف این سرزمین باورش سخت است. ترور پشت ترور. انفجار بعد از انفجار روز قبل. خون روی خون و این متاسفانه بخش کوچکی از تاریخ کشورمان نیست. شرح روزهای سیاهی که تنها گوشه کوچکی از آن و البته با روتوش فراوان در قالب روایتهایی سینمایی و تا حدودی سطحی از ایام پرالتهاب سالها و روزهای نخست انقلاب تصویر شده و ابداً با آنچه در این روزها شاهدان از نزدیک شاهدش بودند قابل مقایسه نیست. وی در ادامه میگوید: سالهایی که در آن هرچند بسیاری از مسئولان و دلسوزان نظام در مقابله با این جریان و در راستای منکوب کردن مسببان قسیالقلب آن نقش داشتند، اما به تاریخ شفاهی و مکتوب این مروز و بوم گواه است بدون شک پیش از همه در خط مقدم این نبرد نفسگیر با منافقان، شهید لاجوردی قرار داشت. ای کاش اگر قرار بود فیلمی هم از آن برهه پرآشوب ساخته شود، نقش دادستان وقت آن ایام محدود به یک پلان چند ثانیهای نمیشد و بطن فجایع باورنکردنی سالهای دهه 60 شهید لاجوردی در حصر یک نمای کوتاه محصور نبود.
پرهیز از پرخاشگری علیه زندانیان از ارکان مدیریتی شهید لاجوردی بود
جولایی اظهار میکند: شاید میزان تلاش و دغدغه فراموشنشدنی آقای لاجوردی را بشود در اظهارات پراکنده اعضای گروهک محارب فرقان بیش از هر منبع دیگری پیدا کرد. اقدامات قاطعانه شهید لاجوردی به زعم دوستان دور و نزدیک ایشان درست به مانند تیشهای بود که بر ریشه سازمانی این تجمع ضد انسانی و اسلامی زده شد. وی میافزاید: در بررسی کارهای شهید لاجوردی نباید شخصیت شهید را تنها در راه مبارزه با منافقین خلاصه کرد. در شرایطی که تبلیغات سوء علیه نظام و نحوه رسیدگی به محکومان جامعه دینی و محبوسان آن در عرصه بینالمللی به نوعی خوراک رسانههای غربی شده بود و کشورهایی در قاب شیشهای تلویزیونهای خود و در خلال برنامه شبکههای ملیشان هر کدام به دروغ اطلاعاتی کدر را از ایران آن روز به جهانیان مخابره میکردند. درست در همین دوره که به مانند امروز دشمنان سعی داشتند از هر اقدامی سیاهه مطولی را برای دنیا قرائت کنند، در همین شرایط بود که شهید لاجوردی در حوزه تخصصی خودش کوشید پاسخ متقن و بیواسطهای از حقیقت اسلام و حقانیت مکتب دینی مردم ایران ارائه دهد. مدیرعامل ستاد دیه کشور در خصوص مدیریت شهید لاجوردی، میگوید: شهید لاجوردی یکی از ارکان مدیریتی خود را در سازمان زندانها پرهیز از پرخاشگری علیه زندانیان قرار داده بود. وی بهطور رسمی اعلام کرده بود هیچ نگهبان و پاسداری حق ندارد به حریم شخصی یک زندانی تجاوز کند. برای همین چنانچه بدرفتاری یکی از کارکنان را مشاهده میکردند به دلیل حساسیت بالایی که در این حوزه داشت، شخص خاطی را بلافاصله مورد عتاب قرار داده و اگر موضوع با پیش زمینهای همراه بود آن فرد را حتی به دادگاه ذیصلاح معرفی میکردند.
مردمی بودن شهید لاجوردی بارز بود
جولایی در ادامه میگوید: نحوه تعامل با زندانیان در بازداشتگاههای ایران نهتنها نافی حقوق افراد نبوده، بلکه میتوان قوانین آن را طبق «منشور زندانبانی» که از یادگارهای شهید لاجوردی است در برقراری عدالت افراد دربند و لزوم فراهمآوری امور بهداشتی، درمانی و خوراکی برای بسیاری از کشورها یک الگو قلمداد کرد.
مدیرعامل ستاد دیه کشور با بیان اینکه مردمی بودن شهید لاجوردی بارز بود، میافزاید: شهید لاجوردی با دوچرخه به محل کارش میرفت. بعد از آن که از مسئولیت قضایی خودش فارغ شد، مانند همه آن روزهایی که پیش از دریافت مسئولیت قضاییشان، به کار خیاطی میپرداختند مجدد در زیر حجره کوچکش در بازار حضرتی، پشت چرخ خیاطی قدیمیاش نشست.
******************************
در سال ۱۳۶۹ رئیس وقت سازمان زندانها، عبدِ صالح خدا شهید والامقام حاج سید اسدالله لاجوردی، با درک عمیق از شرایط و مشکلات زندانها تصمیم گرفت مددجویان جرائم غیرعمد را با کمک خیرین و نیکوکاران و علاقهمندان به این امر خداپسندانه آزاد کند. شهید لاجوردی پس از بررسی آمار موجودی زندانیان، متوجه شد که اسامی تعدادی از این مددجویان به صورت دائم و هر ماهه در فهرست آمار تکرار میشود. وی پس از مداقّه پیرامون موضوع با این واقعیت روبهرو شد که این افراد، بدهکاران جرائم غیرعمد، نظیر جرح یا قتل غیرعمد ناشی از تصادفات رانندگی یا بدهکاری مالی غیرکلاهبرداری یا بدهی بابت مهریه و نفقه میباشند، که حقالنّاس برعهده ایشان است و تا این دِین پرداخت نشود در زندان به سر خواهند برد. این نگرش خداپسندانه و انساندوستانه شهید بزرگوار، بارقههای امید را در دل زندانیان نیازمند آبرومند بدهکار در جرائم غیرعمد ایجاد نمود و بازگشت به آغوش خانواده و اجتماع را در بین این مددجویان پررنگتر کرد. از این رو در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۶۹ اولین جشن گلریزان برای آزادسازی این زندانیان برپا شد و پایههای این نهاد خیریه با عنوان ستاد دیه سازمان زندانها، شکل گرفت.
شهید لاجوردی در دوران پیش از انقلاب در مبارزه با رژیم فاسد شاه سرسخت و شکستناپذیر بود که منجر به زندانی شدن وی در مقاطعی شد تا اینکه در 27 مرداد 1356 از زندانهای رژیم پهلوی رهایی یافت. وی در دوران بعد از انقلاب به دادستانی انقلاب تهران رسید و از سال 1368 تا اسفند 1376 در مسئولیت ریاست سازمان زندانهای کشور انجام خدمت نمود.
شهید لاجوردی سرانجام در روز یکم شهریورماه سال 1377 در مغازه شخصی خود در بازار تهران هدف ترور منافقین کوردل قرار گرفت و به شهادت رسید. دشمنشناسی، مهربانی در عین جدیت، سادهزیستی و قاطعیت شهید لاجوردی در امور، از ویژگیهای این شخصیت انقلاب اسلامی است.
منبع: روزنامه حمایت